Smoezen met Timen Jan Veenstra

Het is de warmste dag ooit gemeten in Nederland als we Timen Jan Veenstra spreken. Hij is schrijver en initiator van Stand Up; een Bellevue Lunchtheatervoorstelling over - hoe ironisch - klimaatverandering. Een requiem over het einde van de mens.

Timen: "We kunnen er lang en kort over praten: we gaan allemaal dood. Dat gaan we natuurlijk sowieso. Maar zoals we er nu voor staan, volgens de rapporten en berichtgeving, gaan we allemaal tegelijk; en dat hebben we compleet aan onszelf te danken. De mens heeft zo lang op deze planeet gewoond en vanaf moment één zijn we hem aan het vernietigen.

Deze voorstelling is geen analyse van de klimaatcrisis of een pamflet ('Bel nú Eneco!'). Het gaat over het einde van de wereld, over wat er daarná is. Als er nog mensen zijn: hoe vergaat het ons? Hoe gaan we om met ons eigen falen en onze eigen dood? Die rouwverwerking en acceptatie, dat is voor mij de insteek."

Dat klinkt niet heel gezellig…
Timen lacht: "Theater hoeft ook niet altijd vrolijk te zijn toch?
Ik kan nu niet meer negeren wat er allemaal om ons heen gebeurd. Ik wil daarop reageren. Daarom maak ik een cyclus van drie voorstellingen die gaan over de uitdagingen van deze wereld, Stand Up is de laatste van deze cyclus. Hiervoor heb ik twee jaar geleden - als eerste theaterschrijver ooit - de Nieuwe Makersregeling van Fonds Podiumkunsten gekregen: een bedrag om je te ontwikkelen als maker."

En dan nu een co-productie met Dood Paard?
"Ik wilde deze regeling ook gebruiken om een ander maakproces te proberen. Voorheen werkte ik op de klassieke ‘schrijver-regisseur manier’, en verhield ik mij tot één persoon. Voor deze voorstelling wilde ik graag met Dood Paard samenwerken; een makerscollectief. Nu verhoud ik mij direct tot het maakproces.

Een maand lang hebben we om de tafel gezeten en gepraat over de tekst. Dat was echt heel leuk om te doen, maar soms ook frustrerend. En heel tof en heel nieuw en alles bij elkaar. Maar daardoor is de tekst wel echt geëvolueerd."

Waarom specifiek Dood Paard?
"Dood Paard heeft een eigenzinnige manier van theater maken. Wat ik heel tof vind is dat zij de tekst volledig centraal stellen en daar een soort totale gekte tegenover zetten.

Ze zitten tijdens het maakproces veel aan tafel. Ze praten over de tekst, de vormgeving, etc.. Pas een week voor de try-outs gaan ze de vloer op. Ik heb nooit begrepen hoe ze dat doen, maar ze doen het al 26 jaar en het werkt elke keer!"

Heb je hen over moeten halen om met je samen te werken?
"Zeker niet. Ik belde en ze waren meteen enthousiast, ook om in een Bellevue Lunchtheatervoorstelling te staan. Om een maand lang te spelen, in een ander theater en voor een ander publiek dan ze gewend zijn. Aan het eind van de tour spelen we ook in Frascati, hun thuisbasis. Het publiek daar kent Dood Paard heel goed. Ik ben benieuwd of zij anders reageren op de voorstelling…"

Hoe zou je willen dat het publiek reageert?
"Ik denk dat de poëtische tekst en de kwaliteit van Dood Paard en de acteurs een ervaring kunnen bieden waar je je toe kan verhouden. Ik heb niet de illusie dat we met de bezoekers de wereld gaan redden, maar ik hoop dat zij voor even verbinding ervaren."

Stand Up door Timen Jan Veenstra / Dood Paard / Theater Bellevue is van 24 sep t/m 19 okt te zien in Bellevue Lunchtheater. Meer info en kaarten: theaterbellevue.nl/standup