Interview junior-programmeur Mats Hoogland

Het was 'een beetje yolo', zegt Mats Hoogland, dat hij solliciteerde voor de baan van junior-programmeur bij Theater Bellevue en De Kleine Komedie. Hij was pas nét afgestudeerd aan de Academie voor Theater en Dans in Amsterdam. “En al had ik een basaal idee, ik wist niet precíés wat een programmeur allemaal doet.”

Na zo’n negen maanden on the job is dat een ander verhaal. Mats (24) vervult zijn functie zestien uur per week, daarnaast staat hij geregeld zelf op het podium. Komende zomer speelt hij bijvoorbeeld een kindervoorstelling op festival De Parade. Een voordeel bij zijn baan, zegt hij. “Ik weet hoe eng het kan zijn als nieuwe maker om een programmeur te mailen. Bovendien hou ik me bezig met de kleine zalen die zich voornamelijk richten op cabaret en komedie, waar ik heel erg van hou.”

Je zult voor je baan denk ik ook veel voorstellingen bezoeken?
“Ja, ik mag heel veel naar het theater voor mijn werk, dat vind ik natuurlijk erg leuk. Ik zit wel drie of vier keer per week in de zaal. Ik wil natuurlijk zien wat we zelf geprogrammeerd hebben, en als ik uitgenodigd word voor een voorstelling, probeer ik altijd te gaan kijken. Ik vind dat fijn om te doen, bijvoorbeeld om mensen te scouten die goed in Klein Bellevue zouden passen.”

Hoe pak je dat scouten aan?
“Ik probeer vooral te kijken of er interessante dingen te zien zijn bij andere kleine theaters. Daarnaast bezoek ik open mic-avonden. Al kan ik daarbij niet meteen naar iemand toelopen en zeggen: ‘Kom maar een voorstelling bij ons spelen.’ Misschien hebben ze die nog helemaal niet.”

Je bent onder meer aangenomen om de cabaret- en kleinkunstprogrammering in Klein Bellevue te vernieuwen. Wat moet er vernieuwd worden?
“Het uiteindelijke doel is: meer diversiteit op de planken. Kijk nu naar cabaret in Nederland en je ziet vooral witte cis mannen. Dat wordt een self-fulfilling prophecy, want daardoor zullen mensen die géén witte cis man zijn minder snel denken: daar pas ik bij. Ik wil graag kijken hoe ik er meer vrouwen, queer personen en mensen van kleur tussen krijg.”

Een begin is gemaakt: van 3 tot en met 12 juli vindt in Bellevue Pride On Stage plaats, met daarin onder meer een door jou georganiseerde avond queer open mic-comedy.
“Klopt! De aanmeldingen voor de open mic-night zijn inmiddels gesloten, ik ben heel benieuwd naar wat we te zien en horen krijgen. Ik weet niet tot in detail wat de performers gaan doen, dat hoeft ook niet op een open mic. Maar ik denk dat het wel goed is dat queer personen op deze avond de norm zijn.”

Kun je uitleggen waarom?
“Queer mensen worden in cabaret geregeld omlaag gehaald. Dit biedt een mooie tegenkleur. Het is een fijne, veilige plek voor lhbtiq+-makers om hun materiaal uit te proberen. Materiaal dat persoonlijk is of elders wellicht niet meteen begrepen wordt. Bovendien is het mooi dat er op zo’n avond inside jokes kunnen ontstaan tussen performers en publiek, omdat die grotendeels tot dezelfde community behoren.”

De laatste jaren is de vraag ‘waar mag je nog grappen over maken?’ een precair punt. Hoe kijk jij daar als maker en programmeur naar?
“Ik vind niet dat je nérgens grappen over mag maken. Maar tegelijkertijd zijn er veel cabaretiers die bijvoorbeeld materiaal over trans mensen hebben. En vaak zijn het nog afgezaagde grappen ook. Bijvoorbeeld over het voornaamwoord ‘hen’: ‘Is dat een soort kip of zo?’. Ik val niet over elke grap, en vind het soms best een lastige discussie, maar we kunnen het denk ik met elkaar eens zijn dat zo’n grap niet origineel en niet van deze tijd is.”

Waar let je nog meer op als junior-programmeur?
“Ik hou wat er online gebeurt op comedygebied goed in de gaten. Voorstellingen op YouTube bijvoorbeeld, maar ook op TikTok heb je een heleboel makers: cabaret leeft daar echt. Die nieuwe generatie zou ik graag een plekje geven. Ik geloof dat er ruimte moet zijn voor nieuwe stemmen. Al klinkt het nu misschien alsof ik alleen maar politiek geëngageerde programma’s wil maken, maar cabaret mag juist ook complete onzin zijn. Iets absurds en onzinnigs als naakt op het podium rondlopen met een kippenpoot in je hand, bij wijze van. Ik hou ervan als voorstellingen helemaal nérgens over gaan. En daarmee juist escapisme bieden.”

Jullie Pride On Stage-programma biedt naast cabaret andere vormen van theater: spoken word, storytelling, poëzie. Waar kijk je zelf het meeste naar uit?
“Als ik iets móét kiezen, dan zeg ik Write me a story, dat op 3 juli als eerste op het programma staat. Daarbij wordt een documentaire vertoond over de bewoners van verpleeghuis De Rietvinck, een Roze Loper-instelling die zich inzet voor gender- en seksuele diversiteit. Vier jonge schrijvers gingen namens Bellevue in gesprek met oudere lhbtiq+-personen, om hun verhalen te behouden voor toekomstige generaties. Daar is een korte docu over gemaakt door Dauphine Stofberg, die op deze middag vertoond wordt. Daarnaast dragen de schrijvers hun teksten voor, die zij baseerden op hun ontmoetingen met de bewoners van De Rietvinck.”

Write me a story is gratis toegankelijk. Waarom is dat zo?
“Het zou stom zijn als we dit organiseren en sommige mensen die we willen bereiken de toegang niet kunnen betalen. Daarom hanteren we bij verschillende Pride on Stage-evenementen het Pay what you can-principe. Zo kan iedereen die dat wil erbij zijn.”